Het moet inmiddels ruim twaalf jaar geleden zijn dat ik Michel Houellebecqs Elementaire deeltjes las. Wat ik ervan vond weet ik niet meer, ik documenteerde niets van wat ik las en hoe ik daarover dacht - de reden dat ik mijn lezing nog enigszins nauwkeurig kan dateren is dat ik me herinner het boek in Londen te hebben gelezen, waar ik de meest ‘in het oog springende’ passages aan mijn vrienden voordroeg op onze hotelkamer; als Houellebecq ze al niet had geschreven om te choqueren, was dat wel de reden van mijn voordracht.
Jarenlang heb ik uitgekeken om Michel Houellebecqs debuutroman uit 1994, De wereld als markt en strijd, te kunnen bemachtigen. Ik had Elementaire deeltjes gelezen, een boek waarvan ik niet meer precies weet wat voor indruk het toen op me maakte, maar indruk maakte het zeker. Dat ik Houellebecqs eerdere roman ook moest lezen stond vast, en alleen die titel al was veelbelovend voor een maatschappijkritische jongeman die het niet zo ophad met de doorgeschoten marktwerking.
God of duivel Het is niets nieuws in het oeuvre van Karl Ove Knausgård, het optreden van het ‘bovennatuurlijke’ in zijn roman De morgenster: in zijn tweede roman Engelen vallen langzaam liet Knausgård al engelen rondlopen. Toch voelt het na zijn autobiografische, zesdelige Mijn strijd-cyclus, de duizenden pagina’s tellende minutieuze beschrijving van zijn eigen leven dat vol stond met taferelen uit het moderne alledaagse bestaan, als een breuk met dit realisme als Knausgård precies deze alledaagsheid doorboort met de mysterieuze verschijning van een nieuw hemellichaam.